MEP008 - Wehsand

Eemsduinen bij Rühle

Het natuurreservaat Meppener Kuhweide geeft met de Eemsduinen een goed beeld van hoe grote delen van het Emsland er begin 19e eeuw uitzagen: kaal, vrijwel boomloos en vooral erg zanderig. De metershoge zandafzettingen dateren uit de laatste twee ijstijden en waren lange tijd bedekt met dicht bos, totdat er zo'n 5.000 jaar geleden menselijke nederzettingen ontstonden. Alleen aan de oevers van de rivier waren nog wat zandduinen te zien. Er werden echter steeds grotere stukken bos gekapt voor landbouwdoeleinden. Het hoogtepunt van deze ontwikkeling werd bijna 300 jaar geleden bereikt. Toen graasden alleen al in de regio Meppen 120.000 schapen op heidevelden die zich uitstrekten tot voorbij de horizon. Daarnaast werd op veel plaatsen ook plaggen gemaaid. Dat wil zeggen dat de schaarse vegetatielaag met wortel en al werd verwijderd. Eerst werd het strooisel in veestallen gebruikt en vervolgens als meststof op bouwland. Op deze manier creëerden mensen omstandigheden die vergelijkbaar waren met die van kort na de laatste ijstijd. Er ontstonden weer zandduinen en steeds grotere zandverstuivingen. In 1850 was ongeveer een derde van alle landbouwgrond tussen Geeste en Meppen verloren gegaan onder Wehsanden. Dit probleem werd aangepakt met regels voor zandbeheer, bijvoorbeeld door de schapenhouderij te beperken en een herbebossing met pijnbomen te starten.
Tegenwoordig zijn zandhabitats nog maar heel zeldzaam. Ze zijn bewaard gebleven in het natuurgebied Meppener Kuhweide, waar zich op de steile oevers van de Eems nog steeds een broedkolonie van de zeldzame oeverzwaluwen bevindt. Het gebied draagt ​​zijn naam al sinds 1250. Destijds schonk vorstin Jutta von Ravensberg het gebied aan de burgers van Meppen als dank en erkenning voor hun diensten in de oorlog tegen de Nederlandse roofridders.